Leiderschap kun je leren

Leiderschap kun je leren

Er is veel aandacht voor leiderschap als je afgaat op het aanbod leiderschapsopleidingen en leiderschapstrainingen. En leiderschap kun je leren. Dat leer je het snelst in en met je team, omdat leiding geven ook gaat over de leiding krijgen. Over de interactie tussen het team waaraan je de leiding geeft en jou als leidinggevende. De meeste leidinggevenden zitten in twee teams: het managementteam, waarin richting wordt (voor)besproken en het team waarin je leiding geeft. Team4Teams verzorgt samenwerkingstraining waarin de samenwerking in de verschillende teams centraal staat.

De leiding nemen – over balans en evenwicht

Wie de leiding krijgt, moet die ook op spannende momenten nemen.

Leiderschap nemen

Bij leiding nemen gaat het over ruimte en richting.

De ruimte nemen, de ruimte geven

Je krijgt de leiding, het team wacht (met spanning) af, wat voor soort leidinggevende wil je worden? En het team vraagt zich af; kunnen we bij hem of haar terecht? Geeft onze nieuwe leidinggevende ruimte voor eigen inbreng, ruimte voor creativiteit, ruimte voor specialisatie? En voor jouw als nieuwe leidinggevende: loopt het team als een trein, of zit er zand tussen de raderen? Welke ruimte krijg je zelf? En neem je zelf?

Richting geven, richting vinden

Kijkend naar succesvolle leiders dan valt op dat ze richting geven. Een succesvolle leider formuleert het gemeenschappelijke doel. Ze zijn door een proces heengegaan waarin ruimte gevonden is. Ruimte bij zichzelf, bij de organisatie, ruimte bij het vergunnen van de functie, ruimte in het team zelf. En zij checken of doelen aantrekkelijk zijn, uitdagend en passend in een groter geheel, waaronder bijvoorbeeld ook of het doel duurzaam is.

Dit proces wordt versneld zodra je ruimte maakt om te brainstormen. Zo hoor je ook wat er leeft, welke gedachten in ieders hoofd zijn. Wie initiatief toont, wie steun geeft. Bij zo’n kick-off ondersteunt een teamcoach. Het effect werkt lang door.

De leiding krijgen – over horizontale en verticale afstemming

De leiding krijg je zowel van jouw leidinggevende als van het team. Krijgen en nemen.

Zelforganiserende teams

Wanneer teambuilding nuttig is wordt zichtbaar met de Schaal van Samenwerking.Leiderschap krijgen in zelfsturende of zelforganiserende teams is een kwetsbaar proces. Er is veel over te doen en de aanleiding om tot zelforganisatie over te gaan is soms primair ingegeven door te kijken naar waarop bezuinigd kan worden. Zelforganisatie dat goed van de grond gekomen is zorgt voor minder kosten, maar het proces er naar toe vraagt om een substantiële investering. Een investering in elkaar, want alleen samenwerkende teams komen tot zelforganisatie, krijgen daar ook werkvreugde uit en besparen de organisatie kosten. Zodra teams ontlopen of, zich onder druk gezet, overleven, stokt de verandering en is de kans op schade aanwezig. Zelforganisatie is een trend, maar ook één met zo nu en dan schade.

Leiderschap en de leiding krijgen in een zelforganiserend team is een proces op zich. Soms is er sprake van een meewerkend teamleider, soms organiseert het team zelf alle processen en zijn leidinggevende taken over de teamleden verdeeld. Wat beter is hangt in belangrijke mate van de teamleden zelf af. Of het lukt, hangt ook af van de mate van invloed die de teamleden zelf op het proces hebben (gehad en nog hebben) om verbeteringen door te voeren.

Onze teamcoaches versnellen het proces van samenwerking en verandering.

Manager of leidinggevende

Leidinggevenden worden door het team en door hun leidinggevende ‘getest’. De leiding krijg je van een organisatie. Daarna krijg je het van het team. En vervolgens verdien je, bewijs je leiderschap doordat je voor kwesties wordt geplaatst en hier oplossingen voor weet te genereren die tot die tijd nog als ‘out of the box’ (niet) werden gezien.

Deze druk van onderen en van boven omvormen, reorganiseren tot gezamenlijke doelen is de belangrijkste taak. Niet afschermen maar in contact gaan met elkaar  en afstemmen helpt daarbij. Insluiten en niet uitsluiten.

Het klinkt zo eenvoudig, maar de situatie in teams en in organisaties veranderen voortdurend. Hoe vind je de energie in elkaar om ze met een open blik op te pakken?

Teambuilding en teamtraining ondersteunen een leidinggevende, manager én het team om de blik positief te krijgen en houden.

Directeur of bestuurder

Het gaat over inhoud (resultaten), processen en strategie. Maar vergeet de kwaliteit van samenwerken niet! Een samenwerkend team maakt het verschil. Toch is er minder aandacht voor dan je zou wensen. De samenwerking zou vanzelf moeten gaan en behoeft geen onderhoud. Een directie onderhoud alles in een organisatie, en is er ook genoeg ‘periodiek onderhoud’ van de samenwerking?

Vraag jezelf af: gaan we meer winst behalen door betere computers en software programma’s, door opnieuw afgestemde procedures of door aandacht te geven aan de samenwerking? In veel organisaties is er wel het inzicht dat veel zal afhangen van de mate waarin teams en teamleden elkaar weten te vinden, elkaar durven aanspreken en een lerende houding kiezen. Maar om tot een hoog niveau van samenwerking komen krijgt nauwelijks aandacht.

Soms is het de waan van de dag die alle aandacht krijgt. Soms is er wel de wens, maar geen idee hoe tot een hoger niveau van samenwerking gekomen kan worden – tegenover een redelijke investering.

Gedeeld leiderschap komt niet van de grond als je teveel ruimte geeft of juist te weinig.
Leiderschap komt ook niet tot stand als je te weinig richting geeft of juist te veel richting.

Schaal van Samenwerking - de routekaart naar een goede samenwerking